کاشتن گوجه‌های کوچک زیبا در باغچه و گلدان خانگی امکان پذیر است؟ بله. به راحتی بعد از ۳ هفته انتظار گوجه گیلاسی‌ها را برداشت کنید و از طعم لذیذ آن لذت ببرید. چطور؟ گام به گام کاشت این نوع گوجه محبوب را به شما آموزش می‌دهیم. برای یادگیری کاشت گوجه گیلاسی همراه ما باشید.

گوجه گیلاسی، خوشمزه و زیبا

گوجه فرنگی سالیان دراز است که توسط مردم کشورهای مختلف به صورت خام و پخته مورد استفاده قرار می‌‌گیرد. شواهد تاریخی نشان می‌‌دهند که منشأ و زیستگاه اولیه و طبیعی گوجه فرنگی آمریکای جنوبی و مرکزی است. از این منطقه به سایر نقاط جهان گسترش یافته است. امروزه گوجه فرنگی در انواع، رنگ‌‌ها و اندازه‌‌های مختلفی کشت می‌‌شود و یکی از پر طرفدارترین نوع آن گونه گیلاسی است که کوچک‌‌تر از گونه‌‌های دیگر بوده و اغلب رنگی قرمز دارد.

گوجه گیلاسی، سرشار از ویتامین ث

این گیاه خوشمزه که در علم باغبانی به علت نداشتن هسته در گروه سبزیجات قرار می‌‌گیرد در کشور ما نیز از محبوبیت خاصی برخوردار بوده و معمولاً در تهیه سس‌‌ها، سالادها و یا در کنار بسیاری از غذاها به صورت خام و پخته مصرف می‌‌شود.

گوجه گیلاسی سرشار از انواع ویتامین‌‌ها علی‌‌الخصوص ویتامین «C» و «لیکوپن» بوده و از ارزش غذایی بسیار بالایی برخوردار است. این گیاه را می‌‌توان علاوه بر باغچه‌‌ها و گلخانه‌‌ها، به راحتی در محیط آپارتمانی و منازل نیز پرورش داد.

البته رشد و پرورش صحیح گوجه گیلاسی به عوامل مختلفی نظیر خاک، دما، نور و نگهداری مناسب بستگی دارد. در ادامه پس از تعریف و بیان ویژگی‌‌ها و خواص این گیاه، نحوه صحیح کاشت آن را نیز شرح خواهیم داد.

گوجه فرنگی، گوجه چری، گوجه گیلاسی

گوجه فرنگی یا «Tomato» که با نام علمی «Solanum lycopersicum» نیز شناخته می‌‌شود، میوه‌‌ای خوش‌‌طعم و آب‌‌دار است که در هزاران گونه متنوع از نظر شکل ظاهری، رنگ، ابعاد و طعم، در نقاط مختلف دنیا پرورش داده می‌‌شود. این گیاه معمولاً سرخ‌‌رنگ بوده اما در رنگ‌‌های سبز، سیاه، زرد، بنفش، صورتی، نارنجی و سفید نیز وجود دارد.

امروزه این گیاه لذیذ در تهیه انواع غذا، سوپ، رب، سالاد و … مورد استفاده قرار می‌‌گیرد. همچنین در تهیه برخی از غذاها علی‌‌الخصوص پیتزا و سس پاستا کاربرد فراوان دارد. به گفته گیاه‌‌شناسان گوجه فرنگی نخستین بار حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در آمریکای جنوبی به صورت طبیعی رشد و نمو پیدا کرد و از آنجا به اروپا و سپس نقاط دیگر جهان برده شد.

قدمت گوجه فرنگی در ایران نیز به دوران قاجاریه برمی‌‌گردد. این گیاه نخستین بار از راه ترکیه و ارمنستان و سپس از طریق سفرهای مکرر خاندان قاجار به فرانسه وارد ایران شد. نخستین کشت گوجه فرنگی در ایران نیز توسط خاندان معیری در مزرعه‌‌ای که اکنون فرودگاه مهرآباد در آن واقع گردیده صورت گرفت.

گوجه گیلاسی (Cherry Tomato)

امروزه چیزی حدود ۷۵۰۰ گونه گوجه فرنگی پرورش داده می‌‌شود که هر یک ویژگی‌‌ها، رنگ، مزه و اندازه متفاوتی دارند. از متداول‌‌ترین نوع گوجه‌‌ها که در دسترس هستند می‌‌توان به گوجه فرنگی آلویی، گرد کلاسیک، وحشی، گوشت گاوی و گیلاسی اشاره کرد.

گوجه فرنگی‌‌های درشتی که اغلب مورد استفاده عموم قرار می‌‌گیرند در فصل تابستان به سرعت فاسد می‌‌شوند و از ماندگاری بالایی برخوردار نیستند. از این رو دانشمندان توانسته‌‌اند با دستکاری ژنتیکی گوجه‌‌هایی کوچک و در عین حال سرشار از ویتامین به وجود بیاورند که نسبت به گوجه‌‌های معمولی مقاوم‌‌تر و بادوام‌‌تر هستند.

این گوجه‌‌ها با قطری حدود دو سانتی‌‌متر از پرطرفدارترین نوع گوجه فرنگی محسوب می‌‌شوند و از نظر شکل و اندازه شباهت زیادی به گیلاس دارند که به همین دلیل با نام گوجه گیلاسی شناخته می‌‌شوند.

آموزش کاشت گوجه گیلاسی

گوجه گیلاسی از جمله گیاهانی است که می‌‌توان آن را به راحتی در محیط‌‌‌‌های مختلف حتی در آپارتمان‌‌ها پرورش داد و از به بار نشستن و مصرف آن لذت برد. معمولاً کاشت این گیاه از اواسط فروردین‌‌ماه آغاز می‌‌شود و تا اوایل تابستان نیز ادامه پیدا می‌‌کند. برای کاشت این گیاه می‌‌توان از باغچه یا بالکن منازل استفاده کرد.

در صورت فراهم نبودن این فضاها حتی می‌‌توان این گیاه خوش‌‌رنگ و لذیذ را در گلدان نیز پرورش داد. در این مقاله  شیوه صحیح کاشت و نگهداری این گیاه درگلدان را شرح می‌‌دهیم. رشد مناسب گوجه ‌‌‌‌گیلاسی در محیط ‌‌‌‌خانگی به شرایط و عوامل مختلفی بستگی دارد که در ادامه آن‌‌ها را بیان خواهیم کرد.

انتخاب گلدان برای کاشت گوجه گیلاسی

اولین گام برای کاشت گوجه گیلاسی انتخاب گلدان است. گلدان‌‌ها بهتر است با توجه به نوع بذر مورد استفاده انتخاب شوند. برخی از مدل‌‌های گوجه‌‌های گیلاسی گیاهانی بزرگتر بوده و دارای رشدی نامحدود هستند.

برای چنین بذرهایی می‌‌بایست از یک گلدان بزرگتر استفاده کرد. البته بهتر است برای محیط های آپارتمانی بذرهایی با رشد کم و گلدانی به قطر تقریبی ۲۰ و ارتفاع ۳۰ سانتی‌‌متر انتخاب شود تا فضای زیادی اشغال نشود. گوجه‌‌های گیلاسی را حتی می‌‌توان در کیسه‌‌های پارچه‌‌ای نیز پرورش داد.

انتخاب خاک

خاک حاصلخیز باغچه برای پروزش گوجه گیلاسی کاملاً مناسب است. از آنجایی که چنین خاکی سنگین بوده و پس از آبیاری سفت و فشرده می‌‌شود می‌‌بایست آن را با خاک پیت یا پرلیت و تکه‌‌های خزه ترکیب کرد تا کمی سبک‌‌تر شود. در صورت عدم دسترسی به خاک مناسب نیز می‌‌توان با مراجعه به یک گلخانه یا مرکز باغبانی این خاک مناسب را تهیه کرد.

انتخاب نوع بذر

برای پرورش گوجه گیلاسی در محیط آپارتمانی بهتر است بذرهایی انتخاب شوند که رشد آن از حد و اندازه‌‌های یک بوته بیشتر نشود. چنین بذرهایی حدوداً دو ماه پس از کاشت میوه می‌‌دهند.

اما اگر بخواهیم رشد این گیاه در تمام فصول ادامه پیدا کند باید بذری که قابلیت رشد نامحدود دارد را انتخاب کنید. البته برای کاهش زمان رشد و به ثمر نشستن محصول می‌‌توان به جای بذر از نشاء (بوته‌‌ کوچک ۱۰ الی ۱۵ سانتی‌‌متری که دارای تقریباً سه برگ است) نیز استفاده کرد.

نحوه کاشت بذر گوجه گیلاسی در سینی مخصوص نشاء

کاشت گوجه گیلاسی

برای کاشت گوجه گیلاسی نخست باید بذرها حدود یک الی دو هفته در یک سینی یا ظرفی مناسب بکاریم تا جوانه بزند و سپس به گلدان اصلی منتقل کنیم. به منظور این کار باید مقداری خاک حاصلخیز را که زهکشی مناسبی داشته باشد تهیه کرد. سپس با ایجاد شیاری در خاک بذرها را نزدیک به هم و در عمق ۶ میلی‌‌متری بکاریم.

پس از کاشت بذر باید روی آن را با مقداری خاک بپوشانیم. تاجوانه زدن و سبز شدن گیاه می‌‌بایست روزی یکبار آن‌‌ا را آبیاری کنیم. همچنین دمای مناسب برای جوانه زدن بذرها ۲۳ تا ۲۶ درجه سانتی گراد خواهد بود. پس از اینکه گیاه چند سانتی‌‌متر رشد کرد و به بوته‌‌های نشاء تبدیل شد می‌‌توان آن‌‌ها را به آرامی از خاک بیرون آورد و به گلدان اصلی منتقل کرد.

هر نشاء می‌‌بایست در یک گلدان قرار داده شود و در صورت کاشت در باغچه نیز باید بین هر بذر فاصله‌‌ای حدود ۴۰ تا ۶۰ سانتی‌‌متر وجود داشته باشد بهتر است پس از مرحله کاشت، گلدان‌‌ها را  در یک مکان نورگیر و به دور از بادهای شدید قرار داد.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

نگهداری از بوته گوجه گیلاسی

آبیاری بیش از حد باعث جدا شدن گل‌‌های گوجه شده که دراین صورت گیاه میوه ای نخواهد داد. همچنین خشک شدن خاک و ریشه نیز باعث ایجاد ترک بر روی میوه و یا گل ندادن بوته آن می‌‌شود. پس بهتر است در گرمای تابستان روزی یکبار به گیاه آب بدهیم تا همواره سطح خاک مرطوب بماند.

این بوته گوجه فرنگی کاشته شده درگلدان و یا حتی گلخانه را می توانیم بطور ارگانیک به عمل آوریم به دلیل اینکه در طول دوره رشد خود نیاز به هیچگونه کود شیمیایی ندارد و تنها درجه حرارت، نور و آبیاری مناسب برای نگهداری آن کافی خواهد بود. و باتوجه و رعایت موارد لازم از بروز بیماری ها وآفت های احتمالی جلوگیری کرده و محصولی سالم و انبوه داشته باشیم.

در روزهای گرم تابستان بهتر است گلدان‌‌ها در سایه و در روزهای سرد نیز در داخل منزل قرار داده شوند. اگر نوع بذر کاشته شده دارای رشدی نامحدود باشد بهتر است با یک چوب یا سایر وسایل در دسترس در اطراف بوته داربستی تهیه شود تا گیاه به کمک آن‌‌ها رشد بهتری داشته باشد. در نهایت نیز پس از گذشت تقریباً دو ماه خوشه‌‌های زیبا و خوش‌‌رنگ گوجه‌‌ گیلاسی آماده چیدن خواهند شد. از آنجایی که این میوه‌‌ها به تدریج می‌‌رسند می‌‌توان کل فصل تابستان از میوه‌‌های تازه و لذیذ آن استفاده کرد.

میوه دادن گوجه گیلاسی در گلدان

خواص و ویژگی‌‌های گوجه فرنگی

گوجه گیلاسی از نظر وجود مواد معدنی، آنتی‌‌اکسیدان‌‌‌‌ها و ویتامین‌‌ها مشابه گوجه‌‌ فرنگی های دیگر است که در ادامه برخی از ویژگی‌‌ها و مزایای مهم آن را بیان خواهیم کرد.

این گیاه سرشار از آنتی اکسیدان و ویتامین‌‌ «C» است که مصرف آن باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و احتمال ابتلا به بیماری‌‌های قلبی و عروقی را به میزان چشمگیری کاهش می‌‌دهد. ویتامین «A» موجود در این گیاه به زیبایی و درخشندگی موها کمک کرده باعث تقویت قدرت بینایی نیز می‌‌شود. لیکوپن‌‌های فراوانی که در رنگ‌‌دانه‌‌های قرمز آن به وفور یافت می‌‌شود از بیماری‌‌های بسیاری مانند سرطان روده، پروستات ومعده پیشگیری می‌‌کنند.

زیرا این ماده از تشکیل و رشد سلول‌‌های سرطانی جلوگیری می‌‌کند. گفتنی است ازآنجا که پختن گوجه‌‌ فرنگی باعث افزایش لیکوپن  موجود درآن که آنتی اکسیدان (ضدسرطان) است و ازسوی دیگر،حرارت باعث از بین رفتن ویتامین «C» موجود در آن خواهد شد؛ پس بهتر است گوجه ها را به تناوب به صورت خام و پخته مصرف کرد تا مصرف آن بهترین نتیجه را برای بدن  داشته باشد.

درمان بیماری‌ها با گوجه گیلاسی

در درمان بیماری‌‌های کم خونی، میگرن، عفونت، قند خون بالا، و همچنین استرس موثرهستند. مواد معدنی و بتاکارون موجود در این گیاه اثرات مخرب رادیکال‌‌های آزاد خون را نیز خنثی می‌‌کنند. میزان بتاکارون موجود در گوجه‌‌ فرنگی هایی که رنگ سرخ‌‌تری دارند بسیار بیشتر است. از دیگر ویتامین‌‌های موجود در گوجه می‌‌توان به ویتامین «B» واملاحی مانند پتاسیم اشاره کرد که ترکیب این دو ماده باعث کاهش سطح کلسترول و فشار خون می‌‌شوند. همچنین وجود فسفر، کلسیم و ویتامین «K» در گوجه به استحکام و حفظ استقامت استخوان‌‌ها کمک خواهد کرد.

کاشت گوجه گیلاسی

پرورش گل و گیاه و کاشت سبزیجات و گیاهان همواره برای انسان‌‌ها لذت‌‌بخش بوده است. در واقع با این کار می‌‌توان بخش کوچکی از طبیعت را در کنار خود نگاه داشت. کاشت گوجه‌‌ گیلاسی در محیط منزل نیز می‌‌تواند تجربه‌‌ای متفاوت و هیجان‌‌انگیز برای افراد رقم بزند. این گیاه علاوه بر ظاهر زیبایی که دارد سرشار از آنتی‌‌اکسیدان‌‌ و ویتامین‌‌ بوده و با مصرف آن می‌‌توان سلامتی و تندرستی را برای خود و سایر اعضای خانواده به ارمغان آورد.

با توجه به این که بیش از ۹۰ درصد گوجه از آب تشکیل شده و ارزش غذایی بالایی نیز دارد می‌‌توان آن را در انواع رژیم‌‌های غذایی نیز مورد استفاده قرار داد. خاصیت اسیدی و ارگانیک بودن گوجه گیلاسی نیز باعث افزایش ماندگاری آن نسبت به سایر مدل‌‌های این گیاه شود. در صورت تمایل به کاشت و پرورش این گیاه می‌‌توان با رعایت نکاتی که در این مقاله گفته شد گوجه‌‌های گیلاسی را به راحتی در منزل پرورش داد و علاوه بر مصرف این گیاه خوش‌‌طعم، زیبایی و سرسبزی را به محیط زندگی هدیه داد.

گوجه گیلاسی